U uslovima toplotnog diskonfora organizam nastoji da se oslobodi viška toplote pa dolazi do širenja krvnih sudova u koži u koju se sliva topla krv iz centralnih delova organizma. • Kao posledica dejstva visokih temperatura može doći do toplotnog udara, toplotnih grčeva i sunčanice. TOPLOTNI UDAR ETIO-PATOGENEZA • Javlja se kod neklimatizovanih osoba koje su izložene težem fizičkom radu u toploj i vlažnoj sredini.
• Može se ispoljiti u vidu lakog ili teškog poremećaja termoregulacije.
• Osnovni poremećaj je intra i ekstracelularna dehidratacija. Zbog intracelularne dehidratacije ćelije propadaju, pa se u ekstracelularnoj tečnosti nalaze produkti raspadanja. U krvi se povećava sadržaj kalijuma, fosfora, lipida. šećera, ureje i mokraćne kiseline. Alkalna rezerva se smanjuje i pH opada. Produkti raspadanja ćelija i povećana temperatura narušavaju termoregulacionu funkciju hipotalamusa, pa nastaje paradoksalna reakcija vazokonstrikcije krvnih sudova u koži. KLINIČKA SLIKA I – LAK TOPLOTNI UDAR (Toplotna slabost) – Opšta slabost – Vrtoglavica – Šum u ušima – Žeđ – Glavobolja – Znojenje – Treperenje pred očima – Povišena T (38-390 ) – Pad krvnog pritiska – Koža crvena, topla i vlažna – Ubrzan i slabo punjen puls – Ubrzano i površno disanje. II – TEŽAK TOPLOTNI UDAR
• Nastaje kao posledica gubitka tečnosti i elektrolita putem znojenja, što dovodi do cirkulatornog šoka. • Javlja ju se svi simptomi kao i kod lakog oblika, ali se brzo razvija: – Hipertermija do 420 C – Koža bleda, suva, topla i cijanotična – Fascikulatorna podrhtavanja mišića – Moguće su epileptiformne i tetaniformne krize – Plitak gubitak svesti do duboke kome – Smrt ako se ne pruži pomoć TOPLOTNI GRČEVI ETIO-PATOGENEZA
• Javljaju se posle dugotrajnog dejstva visokih spoljnih temperatura i u toplim pogonima kod radnika koji obavljaju težak fizički rad.
• Osnovni poremećaj je povećan gubitak soli iz organizma putem znojenja. KLINIČKA SLIKA – Žeđ – Slabost – Glavobolja – Bolni grčrvi u rukama i nogama – Podrhtavanja i grčenja raznih grupa mišića – Koža bleda, suva, ponekad cijanotična, nos ušiljen – Rad srca ubrzan, tonovi tihi – Krvni pritisak obično snižen – Telesna temperatura normalna ili snižena – Povećanje količine Er i Hg uz smanjenje hlorida. SUNČANICA ETIOPATOGENEZA
• Poremećaj termoregulacije koji nastaje direktnim dejstvom sunčevih zraka na otkrivenu glavu.
• Pri direktnom dejstvu sunca na glavu oko 99% toplotne energije apsorbuje se u koži i kostima glave. Jedan manji deo IC-zraka (oko 1%) prodire do tvrde moždanice izazivajući njenu hipertermiju sa pratećom hiperemijom moždanica i mozga. KLINIČKA SLIKA – Opšta slabost – Glavobolja – Vrtoglavica – Treperenje pred očima – Mučnina, povraćanje – Crvenilo lica – Povećana telesna T – Ubrzan puls i disanje – Pojačano znojenje – Cheyne-Stokes disanje – kod teških oblika – Poremećaj svesti sve do duboke kome – Zastoj rada srca i disanja i smrt. PREVENCIJA • Zaštita glave od direktnog dejstva sunca. POREMEĆAJI FUNKCIJE KVS-a, GITa, CNS-a I BUBREGA ETIOPATOGENEZA
• Javljaju se kod lica koja duže rade u toplim pogonima. Objašnjavaju se smanjenjem količine krvi u unutrašnjim organima, čime se smanjuje njihovo snabdevanje kiseonikom.
• Smanjenje cirkulišuće krvi u oblasti splenikusa narušava funkcije organa za varenje, used čega se hrana duže zadržava u želudcu i crevima. Unošenjem veće količine vode per-os smanjuje se baktericidna sposobnost želudačnog soka. Sve to dovodi do poremećaja u funkciji GIT-a i bubrega. KLINIČKA SLIKA 1. Neurastenija 2. Hipotonija 3. Smanjena sekretorna funkcija želudca 4. Disfunkcija bubrega. LOKALNE PROMENE NA KOŽI
• Mogu biti izazvane termičkom radijacijom i kontaktom sa vrelim tečnostima i čvrstim predmetima. I – TERMIČKE OPEKOTINE – Kod radnika koji rade sa rastopljenim metalima (kovači, livci, staklari). II – ERITHEMA AB IBNE – Specifične promene na koži nastale kao posledica dejstva toplotne radijacije. III – URTICARIA E CALORE – Kod rada u sredini gde je temperatura visoka, a vazduh suv.
